DRI Tanımları

NATO Johnson Kriterleri: Tespit, Tanıma/Tanımlama ve Teşhis (DRI)

NATO Johnson Kriterleri, elektro-optik görüntüleme sistemlerinin (termal görüntüleme ve gece görüş cihazları gibi) performansını değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan bir standarttır. Özellikle askeri ve gözetleme uygulamalarında kullanılan bu kriterler, belirli hedeflerin tespit, tanıma/tanımlama ve teşhis mesafelerini tanımlamak için nicel bir çerçeve sağlar.

1. DRI Seviyelerinin Tanımları

Tespit (Detection - D)

Tespit, bir nesnenin arka plandan farklı bir varlık olarak algılanabilmesini ifade eder. Bu aşamada gözlemci, bir hedefin varlığını doğrulayabilir (örneğin bir araç veya insan), ancak onun ne olduğunu belirleyemez.

• Örnek: Bir cismin var olduğunu gözlemlemek ve "orada bir şey var" diyebilmek.
  
• Teknik Gereksinim: Hedef üzerinde 1 çizgi çifti bulunması, hedefin arka plandan ayırt edilmesini sağlar.

Tanıma/Tanımlama (Recognition - R)

Tanıma/Tanımlama, tespit edilen nesnenin genel sınıf veya kategorisinin belirlenmesini ifade eder. Gözlemci, nesnenin genel türünü ayırt edebilir (örneğin bir insan mı yoksa bir araç mı olduğu).

• Örnek: Algılanan nesnenin bir tank mı yoksa bir araba mı olduğunu anlamak.
  
• Teknik Gereksinim: Hedef üzerinde 3 çizgi çifti bulunması, temel sınıflandırma yeteneği sağlar.

Teşhis (Identification - I)

Teşhis, tespit edilen nesnenin tam olarak ne olduğunu belirlemeyi ifade eder. Gözlemci, aynı sınıftaki farklı nesneleri birbirinden ayırt edebilir.

Örnek: Algılanan aracın bir tank mı yoksa bir kamyon mu olduğunu belirlemek.
Teknik Gereksinim: Hedef üzerinde 6 çizgi çifti bulunması, nesnenin ayırt edici özelliklerinin çözümlenmesini sağlar.

2. Johnson Kriterleri Parametreleri

Johnson Kriterleri, sistemin uzaysal çözünürlüğüne ve hedefin boyutuna dayanır. Hesaplamalarda genellikle şu hedefler kullanılır:

• İnsan hedefi: 1.8 metre boyunda
• Araç hedefi: 3.5 metre genişliğinde (tank)

Bu CPT değerleri, bir görüntüleme sisteminin hedefin yeterli detaylarını çözme yeteneği ile doğrudan ilişkilidir.

3. DRI Mesafelerinin Hesaplanması ve Uygulamaları

DRI mesafeleri aşağıdaki faktörlere bağlıdır:

• Sistem Çözünürlüğü: Görüntüleme sisteminin piksel sayısı veya uzaysal çözünürlüğü
• Optikler: Lens diyaframı ve odak uzaklığı, ışık toplama ve büyütmeyi etkiler
• Hedef Özellikleri: Fiziksel boyut (örneğin 1.8 m insan, 3.5 m araç) ve arka plan kontrastı
• Çevresel Koşullar: Atmosferik türbülans, sis, nem, sıcaklık gibi görüntü kalitesini düşüren etkenler

Örneğin, ideal koşullar altında bir elektro-optik görüntüleme sistemi için insan hedefine yönelik teorik DRI mesafeleri şu şekilde olabilir:

• Tespit: 2000 metre
• Tanıma/Tanımlama: 667 metre
• Teşhis: 333 metre

4. Teorik ve Pratik Çıkarımlar

Johnson Kriterleri, elektro-optik görüntüleme sistemlerinin değerlendirilmesi için hem teorik hem de pratik bağlamda önemli bir temel oluşturur. Başlıca uygulama alanları şunlardır:

• Objektif Sistem Değerlendirmesi: Sistemlerin karşılaştırılması ve satın alma süreçlerinde ölçülebilir performans kıyaslamaları sağlar.
• Görev Uygunluğu Değerlendirmesi: Belirli bir senaryonun operasyonel gereksinimlerine uygun bir sistemin seçilmesine yardımcı olur.

5. Kısıtlamalar ve Gerçek Dünya Faktörleri

Johnson Kriterleri teorik performans ölçütleri sunarken, gerçek dünya koşullarında sonuçlar farklılık gösterebilir. Bazı önemli etkenler şunlardır:

• Atmosferik Etkiler: Sis, toz, duman ve sıcaklık farklılıkları, ışığın saçılmasına veya emilmesine neden olabilir ve tespit mesafelerini azaltabilir.
• Hedef Kontrastı: Düşük kontrastlı hedefler (örneğin kamuflaj veya doğal ortama uyum sağlayan nesneler), tanıma ve teşhis doğruluğunu etkileyebilir.
• Sensör Performansı: Gürültü, sensör hassasiyeti ve diğer teknik sınırlamalar görüntü çözünürlüğünü ve netliğini düşürebilir.

Bu nedenle, ideal koşullara dayalı teorik hesaplamalar, görev koşullarına özel çevresel testlerle desteklenmelidir.

6. Sonuç

NATO Johnson Kriterleri,1-3-6 CPT(çizgi çifti) modeliyle elektro-optik görüntüleme sistemlerinin performans değerlendirmesi için standart bir çerçeve sunar. İnsan (1.8 metre) ve araç (3.5 metre) hedefleri için tespit, tanıma/tanımlama ve teşhis mesafelerinin belirlenmesi, sistemler arasında tutarlı bir karşılaştırma yapılmasını sağlar. Teorik hesaplamalar sistem performansını kıyaslamak için önemli olsa da, gerçek operasyonel performans; çevresel koşullar, sensör kalitesi ve optik sistemlerin özelliklerine bağlı olarak değişir. Bu nedenle, saha testleri ve uygulama bazlı analizler, en doğru değerlendirmeleri sağlamak için kritik öneme sahiptir.

Kaynaklar:

• Johnson, J. (1958).Analysis of Image Forming Systems. ECOM-TR-58-119, U.S. Army.
• Holst, G. C. (2008).Electro-Optical Imaging System Performance. JCD Publishing.
• NATO Standardization Agreement (STANAG) 4347.